Dieta przy chorobach wątrobowo-żółciowych

no alter data available

Wykazano, że wątroba stanowi największy organ w ciele człowieka. Charakteryzuje się bogatym unaczynieniem. Pełni szereg istotnych funkcji. Przeprowadza proces detoksykacji, przez co umożliwia usuwanie szkodliwych metabolitów i ksenobiotyków z ustroju. Stanowi rezerwuar glukozy zmagazynowanej w postaci glikogenu, cukier prosty jest uwalniany m.in. w sytuacjach stresowych. Wątroba wytwarza żółć, która uczestniczy w emulgacji i trawieniu tłuszczów. Bierze też udział w fagocytozie i syntezie cholesterolu. Jaka dieta przy chorobach wątrobowo-żółciowych może wspomóc regenerację tego narządu?

2024-07-25

dieta

Co powinieneś jeść, a czego unikać podczas choroby? Dieta przy chorobach wątrobowo-żółciowych

Wykazano, że wątroba stanowi największy organ w ciele człowieka. Charakteryzuje się bogatym unaczynieniem. Pełni szereg istotnych funkcji. Przeprowadza proces detoksykacji, przez co umożliwia usuwanie szkodliwych metabolitów i ksenobiotyków z ustroju. Stanowi rezerwuar glukozy zmagazynowanej w postaci glikogenu, cukier prosty jest uwalniany m.in. w sytuacjach stresowych. Wątroba wytwarza żółć, która uczestniczy w emulgacji i trawieniu tłuszczów. Bierze też udział w fagocytozie i syntezie cholesterolu. Jaka dieta przy chorobach wątrobowo-żółciowych może wspomóc regenerację tego narządu?

Zespół Gilberta – dieta wspierająca zdrowie

Zespół Gilberta to rzadko spotykana choroba genetyczna, która wiąże się z nieprawidłowym metabolizmem bilirubiny. Ma ona charakter recesywny, dlatego ujawnia się tylko u tych osób, które otrzymały wadliwy gen od obojga rodziców. Bilirubina stanowi produkt rozkładu hemu (kluczowego składnika hemoglobiny). Na ogół trafia z krwi do wątroby, gdzie zostaje przekształcona w bilirubinę sprzężoną i staje się składnikiem żółci wspomagającej emulgację tłuszczów w jelicie. U chorych na zespół Gilberta wspomniany proces nie zachodzi. Bilirubina niesprzężona krąży we krwi, powodując m.in. zażółcenie skóry.

Dieta w zespole Gilberta opiera się wyłącznie na wykluczeniu alkoholu, który może dodatkowo obciążać wątrobę. Ponadto wolno jeść wszystko. Odradza się forsujący wysiłek fizyczny.

Wirusowe zapalenie wątroby – dieta jako dopełnienie leczenia

Wirusowe zapalenie wątroby mogą wywoływać różne patogeny. HAV i HEV to drobnoustroje, które rozprzestrzeniają się drogą pokarmową. Zakażenie nimi powoduje ostre zapalenie wątroby. HBV i HCV można zarazić się podczas stosunków seksualnych oraz kontaktu z zakażoną krwią oraz płynami ustrojowymi. Na niektóre serotypy opracowano szczepionki. W Polsce dopuszczono do obrotu preparaty skojarzone przeciwko HAV i HBV, które należy podać domięśniowo 3-krotnie w ściśle określonych odstępach czasu.

Specjaliści podkreślają, że największe zagrożenie stanowi HCV. Wspomniany wirus prowadzi do przewlekłego zapalenia wątroby, które u co piątego pacjenta przechodzi w marskość wątroby, a ostatecznie w raka. Leczenie wirusowego zapalenia wątroby typu C jest możliwe i opiera się na farmakoterapii.

Dieta przy wirusowym zapaleniu wątroby wspiera powrót do zdrowia. Układa się ją indywidualnie, biorąc pod uwagę stan zdrowia pacjenta, jego masę ciała i choroby współwystępujące. Istnieją jednak pewne szczególne zalecenia, które warto wdrożyć.

  • Dieta wątrobowa opiera się na rezygnacji z alkoholu, którego metabolity mogą obciążać ten ważny narząd detoksykacyjny.
  1. Tłuszcze nasycone wywierają negatywny wpływ na zdrowie wątroby. Występują głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego takich jak mięso, wędliny, kiełbasy, smalec, boczek, słonina, łój, jaja i nabiał. Można je również spotkać w oleju kokosowym i palmowym. Nasycone kwasy tłuszczowe należy zastąpić nienasyconymi. Wprowadź do diety awokado, pestki dyni, nasiona słonecznika, orzechy, oliwę z oliwek, olej lniany i tłuste ryby morskie.
  2. Co jeść przy wirusowym zapaleniu wątroby? Specjaliści rekomendują świeże owoce i warzywa, które stanowią źródło witamin, minerałów oraz antyoksydantów. Wspomniane składniki zwalczają stan zapalny, który towarzyszy omawianej chorobie.
  3. Czego nie jeść przy wirusowym zapaleniu wątroby? Odradza się produkty wysoko przetworzone, które obfitują w konserwanty, tłuszcze trans, syrop glukozowo-fruktozowy, sól, cholesterol i substancje wzmacniające smak. Wspomniane składniki obciążają wątrobę i wpływają negatywnie na proces leczenia.

Zapalenie dróg żółciowych – dieta zalecana przez specjalistów

Zapalenie dróg żółciowych stanowi niezwykle bolesną przypadłość, której objawy redukuje się poprzez dietę lekkostrawną. Rekomenduje się zmniejszenie podaży tłuszczu w przyjmowanych pokarmach. Jednocześnie trzeba uważać na błonnik i pamiętać o witaminach. Bardzo często konieczna okazuje się ich suplementacja. Wynika to z faktu, że zmniejszenie spożycia tłuszczów ogranicza przyswajanie witamin rozpuszczalnych w lipidach (A, D, E, K). Z kolei owoce i warzywa należy ugotować przed konsumpcją, co powoduje spadek witaminy C.

Odradza się smażenie na tłuszczu. Dieta lekkostrawna przy zapaleniu dróg żółciowych obejmuje dania gotowane, duszone, pieczone w pergaminie i smażone beztłuszczowo. Rekomenduje się świeże potrawy.

Co jeść przy zapaleniu dróg żółciowych? Dopuszcza się:

  • czerstwe pieczywo pszenne jasne,
  • pieczywo półcukiernicze bez żółtek,
  • sucharki,
  • grzanki,
  • biszkopty na białkach,
  • chudy ser biały,
  • chude wędliny,
  • ścięte białko jaja,
  • dżemy bez pestek,
  • marmolady,
  • miód,
  • kawę zbożową z mlekiem niskotłuszczowym,
  • słabe herbaty,
  • herbaty z cytryną,
  • wodę niegazowaną,
  • jogurty o niskiej zawartości tłuszczu,
  • zupy jarzynowe,
  • krupniki z drobnych kasz,
  • zupy mleczne,
  • zupy na wywarach roślinnych,
  • chudą cielęcinę,
  • królika,
  • indyka,
  • kurczaka,
  • dorsza,
  • pstrąga,
  • leszcza,
  • flądrę,
  • makarony bez żółtek,
  • risotto,
  • pulpety mięsne,
  • pulpety rybne,
  • kaszę na słodko,
  • oliwę z oliwek,
  • masło,
  • owoce gotowane i pozbawione skórek takie jak jabłka, morele, brzoskwinie, winogrona,
  • gotowane i przecierane warzywa bez skórek takie jak marchew, seler, pietruszka, dynia, buraki, ziemniaki,
  • kompoty,
  • kisiele,
  • galaretki,
  • musy owocowe,
  • budynie,
  • bezy,
  • suflety,
  • koperek,
  • pietruszkę,
  • majeranek,
  • kminek,
  • wanilię,
  • cynamon,
  • pieprz ziołowy.

Czego nie jeść przy zapaleniu dróg żółciowych? Odradza się:

  • pieczywo świeże,
  • pieczywo razowe,
  • pieczywo chrupkie,
  • pieczywo cukiernicze,
  • tłuste wędliny,
  • konserwy mięsne,
  • pasztety,
  • kaszanki,
  • salceson,
  • smalec,
  • tłuste sery,
  • sery dojrzewające,
  • sery topione,
  • jaja na twardo,
  • sery pleśniowe,
  • pełnotłuste mleko,
  • pełnotłuste jogurty,
  • pełnotłuste kefiry,
  • kakao,
  • napoje gazowane,
  • alkohol,
  • zupy na bulionach mięsnych,
  • rosół,
  • kapuśniak,
  • grochówkę,
  • zupę fasolową,
  • zupę grzybową,
  • wieprzowinę,
  • baraninę,
  • gęsi,
  • kaczki,
  • dziczyznę,
  • flaki,
  • nerki,
  • dorsza,
  • węgorza,
  • makrelę,
  • halibuta,
  • konserwy mięsne,
  • konserwy rybne,
  • margaryny twarde,
  • smalec,
  • słoninę,
  • kwaśną śmietanę,
  • surowe owoce,
  • surowe warzywa,
  • tłuste ciasta,
  • torty,
  • kruche ciastka,
  • makowce,
  • keksy,
  • pączki,
  • pieprz,
  • paprykę,
  • ocet,
  • musztardę,
  • czosnek,
  • chili,
  • curry,
  • ketchup.

Kamica żółciowa – dieta, która wspomaga organizm

Dieta w kamicy pęcherzyka żółciowego opiera się na kilku filarach. Przestrzegając poniższych zaleceń, można zniwelować objawy choroby.

  1. Zastąpienie tłuszczów pochodzenia zwierzęcego (nasyconych) ich roślinnymi odpowiednikami (nienasyconymi). 

Czego nie jeść przy kamicy pęcherzyka żółciowego? Odradza się:

  • boczek,
  • słoninę,
  • smalec,
  • tłuste mięso wieprzowe i baraninę,
  • tłuste wędliny,
  • tłuste kiełbasy,
  • śmietanę,
  • tłuste sery,
  • pełnotłuste mleko.

Co jeść przy kamicy pęcherzyka żółciowego? Zaleca się:

  • oliwę z oliwek,
  • olej lniany,
  • olej rzepakowy.
  1. Wprowadzenie produktów zasobnych w błonnik pokarmowy, który wspomaga prawidłowy profil lipidowy. Dietetycy zachęcają do jedzenia dużych ilości owoców i warzyw. Godnym uwagi rozwiązaniem wydaje się również wdrożenie pieczywa pełnoziarnistego, makaronów razowych, kaszy gryczanej i jęczmiennej.
  2. Unikanie produktów wzdymających przynosi poprawę samopoczucia przy kamicy pęcherzyka żółciowego. Należy wystrzegać się warzyw kapustnych, roślin strączkowych, pora, cebuli i czosnku.
  3. Po operacji pęcherzyka żółciowego i zaostrzeniu objawów choroby zaleca się przejście na dietę lekkostrawną. Trzeba wówczas ograniczyć spożycie błonnika. Zastąpić pieczywo pełnoziarniste i razowe makarony artykułami z jasnej mąki. Owoce i warzywa wolno jeść po ugotowaniu oraz przetarciu. Dopuszcza się chude mięso (kurczaka, indyka) i chude ryby (dorsza, sandacza i szczupaka).

Marskość wątroby – dieta o działaniu regenerującym

Marskość wątroby obejmuje zwyrodnienie i martwicę komórek, z których składa się ten ważny narząd detoksykacyjny. Wykazuje on dużą zdolność do regeneracji, którą można wspomóc poprzez odpowiednio skomponowaną dietę. Przyczyny marskości wątroby obejmują:

  • nadużywanie alkoholu,
  • stosowanie leków przez dłuższy czas,
  • infekcje wirusowe wątroby.

W przypadku marskości wątroby narząd nie funkcjonuje prawidłowo. Obserwuje się podwyższone stężenie cukru we krwi. Równolegle dochodzi do spadku odporności. Pacjentowi dotkniętemu tą przypadłością grozi niedożywienie białkowo-energetyczne.

Dieta przy marskości wątroby powinna opierać się na przestrzeganiu poniższych zaleceń.

  1. W ciągu dnia jedz 6 niewielkich posiłków. Zadbaj o to, aby wszystkie dania były lekkostrawne.
  2. Całkowicie wyeliminuj alkohol. Nie wolno go pić nawet okolicznościowo.
  3. Włącz do swojego menu źródło pełnowartościowego białka. Postaw na chude mięso, ryby i nabiał.
  4. Zrezygnuj z artykułów, które obfitują w cukry proste – słodyczy, jasnego pieczywa i białego ryżu.
  5. Zwracaj uwagę na sposób obróbki kulinarnej. Smażenie zastąp gotowaniem, duszeniem i pieczeniem w rękawie pergaminowym.
  6. Ogranicz spożycie tłuszczu do 1g/kg masy ciała.
  7. Dobierz kaloryczność posiłków do swojego indywidualnego stanu zdrowia.