Dieta przy chorobach wątrobowo-żółciowych
Wykazano, że wątroba stanowi największy organ w ciele człowieka. Charakteryzuje się bogatym unaczynieniem. Pełni szereg istotnych funkcji. Przeprowadza proces detoksykacji, przez co umożliwia usuwanie szkodliwych metabolitów i ksenobiotyków z ustroju. Stanowi rezerwuar glukozy zmagazynowanej w postaci glikogenu, cukier prosty jest uwalniany m.in. w sytuacjach stresowych. Wątroba wytwarza żółć, która uczestniczy w emulgacji i trawieniu tłuszczów. Bierze też udział w fagocytozie i syntezie cholesterolu. Jaka dieta przy chorobach wątrobowo-żółciowych może wspomóc regenerację tego narządu?
2024-07-25
Co powinieneś jeść, a czego unikać podczas choroby? Dieta przy chorobach wątrobowo-żółciowych
Wykazano, że wątroba stanowi największy organ w ciele człowieka. Charakteryzuje się bogatym unaczynieniem. Pełni szereg istotnych funkcji. Przeprowadza proces detoksykacji, przez co umożliwia usuwanie szkodliwych metabolitów i ksenobiotyków z ustroju. Stanowi rezerwuar glukozy zmagazynowanej w postaci glikogenu, cukier prosty jest uwalniany m.in. w sytuacjach stresowych. Wątroba wytwarza żółć, która uczestniczy w emulgacji i trawieniu tłuszczów. Bierze też udział w fagocytozie i syntezie cholesterolu. Jaka dieta przy chorobach wątrobowo-żółciowych może wspomóc regenerację tego narządu?
Zespół Gilberta – dieta wspierająca zdrowie
Zespół Gilberta to rzadko spotykana choroba genetyczna, która wiąże się z nieprawidłowym metabolizmem bilirubiny. Ma ona charakter recesywny, dlatego ujawnia się tylko u tych osób, które otrzymały wadliwy gen od obojga rodziców. Bilirubina stanowi produkt rozkładu hemu (kluczowego składnika hemoglobiny). Na ogół trafia z krwi do wątroby, gdzie zostaje przekształcona w bilirubinę sprzężoną i staje się składnikiem żółci wspomagającej emulgację tłuszczów w jelicie. U chorych na zespół Gilberta wspomniany proces nie zachodzi. Bilirubina niesprzężona krąży we krwi, powodując m.in. zażółcenie skóry.
Dieta w zespole Gilberta opiera się wyłącznie na wykluczeniu alkoholu, który może dodatkowo obciążać wątrobę. Ponadto wolno jeść wszystko. Odradza się forsujący wysiłek fizyczny.
Wirusowe zapalenie wątroby – dieta jako dopełnienie leczenia
Wirusowe zapalenie wątroby mogą wywoływać różne patogeny. HAV i HEV to drobnoustroje, które rozprzestrzeniają się drogą pokarmową. Zakażenie nimi powoduje ostre zapalenie wątroby. HBV i HCV można zarazić się podczas stosunków seksualnych oraz kontaktu z zakażoną krwią oraz płynami ustrojowymi. Na niektóre serotypy opracowano szczepionki. W Polsce dopuszczono do obrotu preparaty skojarzone przeciwko HAV i HBV, które należy podać domięśniowo 3-krotnie w ściśle określonych odstępach czasu.
Specjaliści podkreślają, że największe zagrożenie stanowi HCV. Wspomniany wirus prowadzi do przewlekłego zapalenia wątroby, które u co piątego pacjenta przechodzi w marskość wątroby, a ostatecznie w raka. Leczenie wirusowego zapalenia wątroby typu C jest możliwe i opiera się na farmakoterapii.
Dieta przy wirusowym zapaleniu wątroby wspiera powrót do zdrowia. Układa się ją indywidualnie, biorąc pod uwagę stan zdrowia pacjenta, jego masę ciała i choroby współwystępujące. Istnieją jednak pewne szczególne zalecenia, które warto wdrożyć.
- Dieta wątrobowa opiera się na rezygnacji z alkoholu, którego metabolity mogą obciążać ten ważny narząd detoksykacyjny.
- Tłuszcze nasycone wywierają negatywny wpływ na zdrowie wątroby. Występują głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego takich jak mięso, wędliny, kiełbasy, smalec, boczek, słonina, łój, jaja i nabiał. Można je również spotkać w oleju kokosowym i palmowym. Nasycone kwasy tłuszczowe należy zastąpić nienasyconymi. Wprowadź do diety awokado, pestki dyni, nasiona słonecznika, orzechy, oliwę z oliwek, olej lniany i tłuste ryby morskie.
- Co jeść przy wirusowym zapaleniu wątroby? Specjaliści rekomendują świeże owoce i warzywa, które stanowią źródło witamin, minerałów oraz antyoksydantów. Wspomniane składniki zwalczają stan zapalny, który towarzyszy omawianej chorobie.
- Czego nie jeść przy wirusowym zapaleniu wątroby? Odradza się produkty wysoko przetworzone, które obfitują w konserwanty, tłuszcze trans, syrop glukozowo-fruktozowy, sól, cholesterol i substancje wzmacniające smak. Wspomniane składniki obciążają wątrobę i wpływają negatywnie na proces leczenia.
Zapalenie dróg żółciowych – dieta zalecana przez specjalistów
Zapalenie dróg żółciowych stanowi niezwykle bolesną przypadłość, której objawy redukuje się poprzez dietę lekkostrawną. Rekomenduje się zmniejszenie podaży tłuszczu w przyjmowanych pokarmach. Jednocześnie trzeba uważać na błonnik i pamiętać o witaminach. Bardzo często konieczna okazuje się ich suplementacja. Wynika to z faktu, że zmniejszenie spożycia tłuszczów ogranicza przyswajanie witamin rozpuszczalnych w lipidach (A, D, E, K). Z kolei owoce i warzywa należy ugotować przed konsumpcją, co powoduje spadek witaminy C.
Odradza się smażenie na tłuszczu. Dieta lekkostrawna przy zapaleniu dróg żółciowych obejmuje dania gotowane, duszone, pieczone w pergaminie i smażone beztłuszczowo. Rekomenduje się świeże potrawy.
Co jeść przy zapaleniu dróg żółciowych? Dopuszcza się:
- czerstwe pieczywo pszenne jasne,
- pieczywo półcukiernicze bez żółtek,
- sucharki,
- grzanki,
- biszkopty na białkach,
- chudy ser biały,
- chude wędliny,
- ścięte białko jaja,
- dżemy bez pestek,
- marmolady,
- miód,
- kawę zbożową z mlekiem niskotłuszczowym,
- słabe herbaty,
- herbaty z cytryną,
- wodę niegazowaną,
- jogurty o niskiej zawartości tłuszczu,
- zupy jarzynowe,
- krupniki z drobnych kasz,
- zupy mleczne,
- zupy na wywarach roślinnych,
- chudą cielęcinę,
- królika,
- indyka,
- kurczaka,
- dorsza,
- pstrąga,
- leszcza,
- flądrę,
- makarony bez żółtek,
- risotto,
- pulpety mięsne,
- pulpety rybne,
- kaszę na słodko,
- oliwę z oliwek,
- masło,
- owoce gotowane i pozbawione skórek takie jak jabłka, morele, brzoskwinie, winogrona,
- gotowane i przecierane warzywa bez skórek takie jak marchew, seler, pietruszka, dynia, buraki, ziemniaki,
- kompoty,
- kisiele,
- galaretki,
- musy owocowe,
- budynie,
- bezy,
- suflety,
- koperek,
- pietruszkę,
- majeranek,
- kminek,
- wanilię,
- cynamon,
- pieprz ziołowy.
Czego nie jeść przy zapaleniu dróg żółciowych? Odradza się:
- pieczywo świeże,
- pieczywo razowe,
- pieczywo chrupkie,
- pieczywo cukiernicze,
- tłuste wędliny,
- konserwy mięsne,
- pasztety,
- kaszanki,
- salceson,
- smalec,
- tłuste sery,
- sery dojrzewające,
- sery topione,
- jaja na twardo,
- sery pleśniowe,
- pełnotłuste mleko,
- pełnotłuste jogurty,
- pełnotłuste kefiry,
- kakao,
- napoje gazowane,
- alkohol,
- zupy na bulionach mięsnych,
- rosół,
- kapuśniak,
- grochówkę,
- zupę fasolową,
- zupę grzybową,
- wieprzowinę,
- baraninę,
- gęsi,
- kaczki,
- dziczyznę,
- flaki,
- nerki,
- dorsza,
- węgorza,
- makrelę,
- halibuta,
- konserwy mięsne,
- konserwy rybne,
- margaryny twarde,
- smalec,
- słoninę,
- kwaśną śmietanę,
- surowe owoce,
- surowe warzywa,
- tłuste ciasta,
- torty,
- kruche ciastka,
- makowce,
- keksy,
- pączki,
- pieprz,
- paprykę,
- ocet,
- musztardę,
- czosnek,
- chili,
- curry,
- ketchup.
Kamica żółciowa – dieta, która wspomaga organizm
Dieta w kamicy pęcherzyka żółciowego opiera się na kilku filarach. Przestrzegając poniższych zaleceń, można zniwelować objawy choroby.
- Zastąpienie tłuszczów pochodzenia zwierzęcego (nasyconych) ich roślinnymi odpowiednikami (nienasyconymi).
Czego nie jeść przy kamicy pęcherzyka żółciowego? Odradza się:
- boczek,
- słoninę,
- smalec,
- tłuste mięso wieprzowe i baraninę,
- tłuste wędliny,
- tłuste kiełbasy,
- śmietanę,
- tłuste sery,
- pełnotłuste mleko.
Co jeść przy kamicy pęcherzyka żółciowego? Zaleca się:
- oliwę z oliwek,
- olej lniany,
- olej rzepakowy.
- Wprowadzenie produktów zasobnych w błonnik pokarmowy, który wspomaga prawidłowy profil lipidowy. Dietetycy zachęcają do jedzenia dużych ilości owoców i warzyw. Godnym uwagi rozwiązaniem wydaje się również wdrożenie pieczywa pełnoziarnistego, makaronów razowych, kaszy gryczanej i jęczmiennej.
- Unikanie produktów wzdymających przynosi poprawę samopoczucia przy kamicy pęcherzyka żółciowego. Należy wystrzegać się warzyw kapustnych, roślin strączkowych, pora, cebuli i czosnku.
- Po operacji pęcherzyka żółciowego i zaostrzeniu objawów choroby zaleca się przejście na dietę lekkostrawną. Trzeba wówczas ograniczyć spożycie błonnika. Zastąpić pieczywo pełnoziarniste i razowe makarony artykułami z jasnej mąki. Owoce i warzywa wolno jeść po ugotowaniu oraz przetarciu. Dopuszcza się chude mięso (kurczaka, indyka) i chude ryby (dorsza, sandacza i szczupaka).
Marskość wątroby – dieta o działaniu regenerującym
Marskość wątroby obejmuje zwyrodnienie i martwicę komórek, z których składa się ten ważny narząd detoksykacyjny. Wykazuje on dużą zdolność do regeneracji, którą można wspomóc poprzez odpowiednio skomponowaną dietę. Przyczyny marskości wątroby obejmują:
- nadużywanie alkoholu,
- stosowanie leków przez dłuższy czas,
- infekcje wirusowe wątroby.
W przypadku marskości wątroby narząd nie funkcjonuje prawidłowo. Obserwuje się podwyższone stężenie cukru we krwi. Równolegle dochodzi do spadku odporności. Pacjentowi dotkniętemu tą przypadłością grozi niedożywienie białkowo-energetyczne.
Dieta przy marskości wątroby powinna opierać się na przestrzeganiu poniższych zaleceń.
- W ciągu dnia jedz 6 niewielkich posiłków. Zadbaj o to, aby wszystkie dania były lekkostrawne.
- Całkowicie wyeliminuj alkohol. Nie wolno go pić nawet okolicznościowo.
- Włącz do swojego menu źródło pełnowartościowego białka. Postaw na chude mięso, ryby i nabiał.
- Zrezygnuj z artykułów, które obfitują w cukry proste – słodyczy, jasnego pieczywa i białego ryżu.
- Zwracaj uwagę na sposób obróbki kulinarnej. Smażenie zastąp gotowaniem, duszeniem i pieczeniem w rękawie pergaminowym.
- Ogranicz spożycie tłuszczu do 1g/kg masy ciała.
- Dobierz kaloryczność posiłków do swojego indywidualnego stanu zdrowia.