Dieta przy chorobach układu oddechowego
Choroby układu oddechowego często rozwijają się niepostrzeżenie, obniżając jakość życia. Utrudniają wymianę gazową i skutkują gorszym dotlenieniem komórek. Niektóre z nich mają podłoże autoimmunologiczne, inne alergiczne, nowotworowe lub środowiskowe. Na czym powinna opierać się dieta przy chorobach układu oddechowego? Skorzystaj ze wskazówek zawartych w naszym artykule.
2024-07-22
Co powinieneś jeść, a czego unikać podczas choroby? Dieta przy chorobach układu oddechowego
Choroby układu oddechowego często rozwijają się niepostrzeżenie, obniżając jakość życia. Utrudniają wymianę gazową i skutkują gorszym dotlenieniem komórek. Niektóre z nich mają podłoże autoimmunologiczne, inne alergiczne, nowotworowe lub środowiskowe. Na czym powinna opierać się dieta przy chorobach układu oddechowego? Skorzystaj ze wskazówek zawartych w naszym artykule.
Sarkoidoza – dieta zalecana przy chorobie
Sarkoidoza to choroba autoimmunologiczna, której towarzyszy atakowanie własnych komórek przez organizm. Skutkuje to powstawaniem ziarniaków. Na rozwój tej przypadłości szczególnie narażone są narządy, w których występuje dużo naczyń limfatycznych. Sarkoidoza często zajmuje płuca, jej obecność stwierdza się również w sercu, skórze i oczach.
Ogólne objawy sarkoidozy obejmują:
- osłabienie,
- chroniczne zmęczenie,
- spadek apetytu,
- spadek masy ciała lub jej nieuzasadniony przyrost,
- stan podgorączkowy.
Wspomniana choroba atakuje konkretne narządy, co daje charakterystyczne symptomy. W przypadku płuc mowa o kaszlu, dusznościach i dolegliwościach bólowych. Leczenie sarkoidozy opiera się na farmakoterapii – głównie na glikokortykosteroidach, które obniżają odporność. Dobre rezultaty przynosi też zmiana nawyków żywieniowych.
Dieta przy sarkoidozie powinna być dostosowana do potrzeb konkretnego pacjenta. Niektórzy znacznie chudną, dlatego powinni zwiększyć podaż kalorii. Inni zaś tyją, przez co kluczową rolę odgrywa zmniejszenie surowców energetycznych w serwowanych posiłkach.
Co jeść przy sarkoidozie? Wszystko, co nam nie szkodzi i nie wykazuje działania prozapalnego. Przy tej przypadłości często pojawiają się alergie i nietolerancje pokarmowe. Warto szczególnie obserwować reakcję organizmu po zjedzeniu owoców, warzyw, zbóż, nabiału i mięsa. Jeśli pojawią się niepokojące symptomy, należy zgłosić się do lekarza, a następnie do dietetyka. Specjalista ułoży dla Ciebie jadłospis, który zaspokoi zapotrzebowanie organizmu na substancje pokarmowe. Diet eliminacyjnych nie wolno wdrażać na własną rękę, gdyż jest to niebezpieczne dla zdrowia.
Dieta na sarkoidozę niekiedy ogranicza spożycie wapnia i witaminy D. Wspomnianej przypadłości często towarzyszy hiperkalcynemia. Wysoki poziom wapnia pociąga za sobą konieczność zmniejszenia jego podaży. Należy jeść mniej nabiału, brokułów, jarmużu, produktów pełnoziarnistych, ryb, orzechów i sezamu. Hiperkalcynemii sprzyja też witamina D, dlatego trzeba ograniczyć spożycie tłustych ryb, owoców morza i suplementów z tym składnikiem.
Co jeść przy sarkoidozie? Rekomenduje się:
- tłuste ryby morskie gotowane na parze i samodzielnie przyprawiane przy użyciu ziół. Należy wystrzegać się produktów smażonych, wędzonych i konserwowanych. Świeże ryby stanowią bogate źródło kwasów omega-3 o właściwościach przeciwzapalnych. Uchodzą za nieocenione wsparcie przy chorobach autoimmunologicznych,
- chude mięso gotowane na parze, które uchodzi za bogate źródło białka i należy do lekkostrawnych,
- warzywa, które dzięki antyoksydantom łagodzą stan zapalny w organizmie. Trzeba jednak uważać na psiankowate i strączkowe, które często uczulają i wywołują nietolerancje pokarmowe,
- owoce, przygotowywane z nich koktajle oraz soki wzbogacają organizm o przeciwutleniacze, witaminy i minerały. Zaleca się ostrożność przy produktach z małymi pestkami.
Czego nie jeść przy sarkoidozie? Osoby, u których rozpoznano tę chorobę, powinny unikać:
- produktów smażonych,
- artykułów wędzonych,
- tłustego mięsa,
- słodyczy,
- słonych przekąsek,
- fast foodów,
- dań instant,
- wyrobów garmażeryjnych,
- alkoholu,
- słodzonych napojów,
- energetyków.
Astma – dieta wspierająca leczenie
Astma to choroba, której towarzyszy przewlekłe zapalenie dróg oddechowych. Symptomy dychawicy obejmują:
- świszczący oddech,
- duszność,
- kaszel,
- ucisk w klatce piersiowej.
Objawy astmy ulegają nasileniu wskutek:
- kontaktu z alergenami, np. roztoczami, pyłkami roślin, sierścią zwierząt, pierzem ptaków i zarodnikami pleśni,
- przebywania w środowisku o wysokim stężeniu pyłów zawieszonych,
- wdychania dymu papierosowego,
- zwiększonego stężenia dwutlenku węgla w atmosferze.
Przyczyny astmy są bardzo złożone. Niekiedy ma ona podłoże alergiczne. Dokuczliwe dolegliwości stanowią zatem efekt uczulenia. Istnieje jednak astma niealergiczna. Pojawia się wskutek infekcji dróg oddechowych o podłożu bakteryjnym lub wirusowym. Ponadto sprzyja jej nietolerancja leków zawierających kwas acetylosalicylowy.
Dieta w astmie alergicznej koncentruje się na unikaniu substancji, które wywołują uczulenie. Lekarz powinien przeprowadzić stosowne testy, których wyniki stanowią cenne wskazówki dla dietetyka. Specjalista układa indywidualny jadłospis, który uwzględnia masę ciała, alergie pokarmowe oraz zapotrzebowanie pacjenta na substancje pokarmowe. Do produktów często uczulających zalicza się:
- zboża,
- soję,
- pomidory,
- orzeszki ziemne,
- mleko i jego przetwory.
Alergizować mogą też substancje dodawane do żywności – sztuczne barwniki, konserwanty i aromaty. Niekiedy nieprawidłową reakcję układu immunologicznego wywołują nawozy i środki ochrony roślin.
Żywienie w astmie zazwyczaj polega na obniżeniu podaży kalorii, ponieważ wielu chorych z powodu przyjmowanych sterydów cierpi na nadwagę i otyłość. Zmniejszając spożycie surowców energetycznych, trzeba jednak zadbać o witaminy, minerały i antyoksydanty. Organizm potrzebuje ich do prawidłowego funkcjonowania i złagodzenia stanu zapalnego.
Co jeść przy astmie? Zaleca się:
- zdrowe tłuszcze, w tym ryby morskie, które dostarczają kwasy omega-3 o właściwościach przeciwzapalnych. Ponadto warto wprowadzić do menu nasiona chia, sezamu, słonecznika, orzechy, pestki dyni, siemię lniane i oliwki,
- magnez, który znajduje się w zielonych warzywach, orzechach, kaszach i płatkach zbożowych,
- czosnek i cebulę, które zawierają naturalne substancje antybiotyczne zwalczające potencjalne bakterie patogenne,
- świeże owoce o niskim indeksie glikemicznym,
- świeże warzywa, które obfitują w antyoksydanty neutralizujące wolne rodniki i działające przeciwzapalnie.
Czego nie jeść przy astmie? Specjaliści odradzają:
- słodycze,
- słone przekąski,
- fast foody,
- produkty uczulające,
- dania smażone,
- artykuły wędzone,
- wyroby garmażeryjne,
- czerwone mięso,
- tłuste mięso i wędliny,
- tłusty nabiał,
- dania typu instant,
- żywność wysoko przetworzoną.
Przewlekła obturacyjna choroba płuc – dieta rekomendowana przez specjalistów
Przewlekła obturacyjna choroba płuc to często spotykana przypadłość w krajach wysoko rozwiniętych. W wielu przypadkach prowadzi do zgonu. W jej przebiegu obserwuje się postępującą niedrożność dróg oddechowych, co przekłada się na problemy z wymianą gazową. Sprawia to, że organizm jest gorzej dotleniony.
Objawy przewlekłej obturacyjnej choroby płuc obejmują:
- dokuczliwy kaszel,
- poranne odkrztuszanie zalegającej wydzieliny,
- problemy z oddychaniem po aktywności fizycznej.
Należy wymienić takie przyczyny POChP jak:
- bierne i czynne palenie tytoniu,
- zawodową ekspozycję na szkodliwe substancje rozprzestrzeniane drogą wziewną,
- życie w mocno zanieczyszczonym środowisku (przekroczone wartości pyłów zawieszonych i alerty smogowe).
Dieta w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc odgrywa niezwykle ważną rolę. Podczas spożywania posiłków chorzy często skarżą się na duszność i napady kaszlu. W rezultacie wielu z nich nie dokańcza dania, co skutkuje spadkiem beztłuszczowej masy ciała. Obserwuje się postępujący zanik mięśni, w tym również oddechowych, co pogarsza rokowania.
Dieta przy przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb chorego. Kaloryczność posiłków musi uwzględniać jego aktualny współczynnik BMI. Przy wysokim należy ograniczyć spożycie surowców energetycznych, a przy niskim zwiększyć. Nadmierna podaż kalorii sprzyja otyłości, a powiększający się brzuch uciska mięśnie oddechowe, utrudniając wymianę gazową.
Omawiając żywienie w POChP należy zwrócić uwagę na sposób konsumpcji dań. Zaleca się 6 mniejszych zamiast 3 większych. Rekomenduje się ostrożność, ponieważ nadmierne wypełnienie ścian żołądka i jelit treścią pokarmową skutkuje uciskiem mięśni oddechowych.
Co jeść przy przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc? Rekomenduje się:
- ryby zasobne w kwasy omega-3 i witaminę D,
- nabiał, który stanowi źródło pełnowartościowego białka i wapnia,
- mięso, które dostarcza białko,
- owoce, które obfitują w witaminy, minerały i antyoksydanty zmniejszające stan zapalny w organizmie,
- warzywa, które zawierają przeciwutleniacze,
- orzechy, które stanowią bogate źródło zdrowych tłuszczów, witamin i minerałów,
- pieczywo pełnoziarniste, które dzięki obecności błonnika ułatwia wypróżnianie i wspomaga oddychanie,
- zioła, które stosuje się jako przyprawy zamiast soli.
Czego nie jeść przy POChP? Odradza się:
- tłuste mięso,
- fast foody,
- wyroby garmażeryjne,
- dania instant,
- słone przekąski,
- słodycze,
- żywność wysoko przetworzoną,
- napoje słodzone,
- alkohol,
- mocną kawę,
- mocną herbatę,
- kakao,
- czekoladę.
Przewlekłe zapalenie zatok – dieta, która wspomaga proces zdrowienia
Przewlekłe zapalenie zatok utrudnia codzienne funkcjonowanie. Powoduje dyskomfort podczas oddychania i spożywania posiłków. Omawianej przypadłości nierzadko towarzyszy spływanie wydzieliny i uczucie zapchanego nosa.
Najczęstsze przyczyny przewlekłego zapalenia zatok obejmują:
- krzywą przegrodę nosową,
- nawracające infekcje górnych dróg oddechowych,
- schorzenia alergiczne,
- dysbiozę (zakłócenie stosunków mikrobiologicznych w organizmie).
Dieta w przewlekłym zapaleniu zatok odgrywa niezwykle istotną rolę. Powinna opierać się na kilku filarach.
- Ograniczeniu namnażania patogenów.
- Promowaniu wzrostu korzystnych bakterii.
- Działaniu przeciwzapalnym.
- Zapewnieniu organizmowi wszystkich niezbędnych witamin i minerałów.
Wiele osób nie docenia znaczenia mikrobiomu. Tymczasem to, jakie drobnoustroje zamieszkują nasz organizm, wywiera ogromny wpływ na stan zdrowia. Niektóre bakterie ograniczają wzrost patogenów, ponieważ wytwarzają kwas mlekowy. Inne wspomagają trawienie substancji pokarmowych. Nie brakuje także szczepów, którym zawdzięczamy produkcję witamin. Wykazano, że synteza serotoniny (neuroprzekaźnika odpowiedzialnego za dobry nastrój) zachodzi głównie w jelitach. To właśnie niektóre szczepy bakterii przekształcają tryptofan (aminokwas) w ten cenny neurotransmitter.
Niestety, czasem dochodzi do zakłócenia równowagi mikrobiologicznej. Przyczynia się do tego m.in.:
- antybiotykoterapia,
- stres,
- wyjazd do innej strefy klimatycznej,
- nadmierna higienizacja życia codziennego,
- spożywanie wysoko przetworzonej żywności zasobnej w konserwanty.
Co jeść przy przewlekłym zapaleniu zatok? Zaleca się wprowadzenie do diety:
- czosnku i cebuli, które z jednej strony wykazują naturalne działanie antybiotyczne, a z drugiej stanowią prebiotyk. Odżywiają zatem “dobre” szczepy bakterii kwasu mlekowego,
- kiszonek, które stanowią naturalne probiotyki. Dostarczają żywe szczepy bakterii o działaniu prozdrowotnym, które tworzą przeciwwagę dla patogenów,
- mlecznych wyrobów fermentowanych (kefir, jogurt, maślanka, ayram, skyr), które także obfitują w żywe szczepy bakterii kwasu mlekowego. W rezultacie wspierają naturalne mechanizmy odpornościowe,
- imbiru, kurkumy, rozmarynu i tymianku, które ograniczają wzrost patogenów. Jednocześnie obecne w nich antyoksydanty redukują stan zapalny,
- chudego mięsa, które uchodzi za źródło pełnowartościowego białka,
- tłustych ryb morskich, które dostarczają witaminę D wspierającą odporność i kwasy omega-3 o działaniu przeciwzapalnym oraz immunomodulującym,
- produktów pełnoziarnistych (kasze, makarony, pieczywo, otręby, płatki), które wspierają wzrost prawidłowego mikrobiomu,
- świeżych owoców zasobnych w witaminy i minerały,
- surowych warzyw, które stanowią bogate źródło substancji odżywczych i biologicznie aktywnych.
Czego nie jeść przy przewlekłym zapaleniu zatok? Specjaliści odradzają:
- słodycze, które ze względu na wysoką zawartość cukrów prostych promują wzrost patogenów,
- słone przekąski obfitujące w prozapalne tłuszcze trans,
- tłuste mięsa,
- produkty smażone,
- jasne pieczywo,
- jasne makarony,
- wyroby garmażeryjne,
- dania typu instant,
- żywność wysoko przetworzoną, która może powodować dysbiozę przez konserwanty o działaniu antybakteryjnym,
- słodzone napoje,
- energetyki,
- mocną kawę i herbatę, bo oba napoje prowadzą do odwodnienia organizmu i zagęszczenia zalegającej wydzieliny.
Nowotwory płuc – dieta wskazana w leczeniu
Rak płuc stanowi 14% wszystkich diagnozowanych nowotworów. Przez lata częściej rozpoznawano go u mężczyzn. Obecnie obserwuje się wzrost zachorowań wśród kobiet. Przypuszcza się, że za ten stan odpowiadają 2 czynniki. Po pierwsze, przedstawicielki płci żeńskiej coraz częściej sięgają po wyroby tytoniowe. Po drugie, wszyscy żyjemy w coraz bardziej zanieczyszczonym środowisku i wdychamy wiele toksyn wraz z powietrzem.
Leczenie nowotworu płuc należy podjąć niezwłocznie po zdiagnozowaniu choroby. Onkolog decyduje o zabiegu chirurgicznym, włączeniu chemio- lub radioterapii. Niekiedy w celu uzyskania optymalnych rezultatów stosuje się leczenie skojarzone.
Dieta przy nowotworze płuc jest bardzo ważna. Powinna dostarczać wszystkie niezbędne substancje odżywcze, aby wspomóc organizm w walce z tą podstępną chorobą.
- Zbilansowana dieta stanowi podstawę kuracji onkologicznej. Niekiedy pacjenci czują się na tyle dobrze, że mogą jeść:
- owoce,
- warzywa,
- ryby,
- mięso,
- orzechy,
- produkty pełnoziarniste.
Unikać należy wyłącznie tych produktów, które pogarszają samopoczucie i wywołują dokuczliwe objawy. Zróżnicowana dieta stanowi bogate źródło witamin, minerałów, pełnowartościowego białka, nienasyconych kwasów tłuszczowych i węglowodanów złożonych. Czego nie jeść przy nowotworze płuc? Odradza się produkty smażone, wędzone, wysoko przetworzone, dosładzane i tłuste.
- Leczenie nowotworu płuc często daje skutki uboczne. Obejmują one nudności i biegunki. Rekomenduje się wówczas dietę lekkostrawną opartą na gotowanych warzywach, przetartych owocach, chudym mięsie i jasnym pieczywie.
- Chemioterapia prowadzi do zaniku apetytu. Warto wówczas wprowadzić koktajle i zupy krem o gładkiej konsystencji.
- Leczenie nowotworu płuc wiąże się ze zwiększonym zapotrzebowaniem na białko. Organizm wykorzystuje je w procesie gojenia ran i regeneracji tkanek. Można je znaleźć w chudym mięsie, nabiale i roślinach strączkowych. Niekiedy konieczne okazuje się wdrożenie żywienia medycznego dostosowanego do potrzeb pacjenta onkologicznego.